vrijland.nl
Niels Vrijland, 2020
Inleiding
Het weksysteem
Stand van zaken
Uitwerking
Verdere ontwikkeling
Nadere toelichting
Nabeschouwing
Algemene tips
Downloads en links

Inleiding

Sinds ik aangewezen ben op het slikken van sterke medicijnen heb ik grote moeite met het 's morgens wakker worden. De medicijnen lijken mijn slaap te verdiepen en mijn slaapritme te verstoren. Daar komt bij dat ik mij geregeld grote zorgen maak over dat niet op tijd wakker kunnen worden, omdat ik dan bezig blijf met morgen en me niet meer kan ontspannen. Steeds bezig met morgen, de afspraken, minder met het moment zelf, van het in slaap vallen. Na een nacht waarin ik lang wakker heb gelegen, maar uiteindelijk toch in slaap val, kan het dan gebeuren dat ik pas om vier uur 's middags of zes uur 's avonds wakker word. Een probleem is ook dat ik in mijn slaap in staat ben om een wekker uit te zetten of zelfs antwoord te geven aan iemand die me (op mijn verzoek) wakker probeert te bellen, alsof ik al helemaal wakker ben. Mijn afspraken probeer ik daarom altijd op zijn vroegst om 13:00 uur te plannen. Heb ik een belangrijke afspraak in de morgen dan kies ik er wel eens voor om de nacht ervoor helemaal niet te gaan slapen.
Al jaren probeerde ik allerlei wekkers uit maar het werkte nooit echt. Zo kwam ik op het idee om een weksysteem te ontwikkelen waarmee ik wél op tijd en zelfstandig wakker zou moeten kunnen worden. In het hierna volgende verhaal beschrijf ik de ontwikkeling van een dergelijk systeem. Het is al redelijk werkzaam maar zeker nog vatbaar voor verbetering. Ik ga er dus voorlopig nog mee door.

Het weksysteem

Het weksysteem zoals ik dat tot zover heb bedacht bestaat uit diverse wekkers, van de telefoon tot en met de stereo die aangaat met speciaal uitgezochte muziek, met behulp van een tijdschakelaar. Op die wekkers draait in feite een soort programma, dat bepaalt welke wekker wanneer aangaat en in welke frequentie. De onderdelen die ik heb gebruikt had ik vrijwel allemaal in huis, als technische nerd die ik ben. Aan de hand hiervan omschrijf ik het weksysteem zoals ik het aan het maken ben. Iedereen die er ook mee aan de slag gaat zal zo z'n eigen voorkeuren hebben, ook gebaseerd op eigen ideeën en materialen die ter beschikking zijn. Dus overal zal het er naar eigen genoegen uitzien en werken, is het idee. Zoals ik het weksysteem alhier omschrijf dus vooral ter inspiratie.

Stand van zaken

In grote lijnen werkt het systeem thans als volgt: Ten eerste begint 's ochtends de wekker van mijn iPhone met een zelf ingesproken boodschap: "Opstaan, medicijnen" waardoor ik in ieder geval hoor wat ik moet doen als ik hem snooze. Elk kwartier voor elke dag, de hele ochtend, is deze wekker ingeschakeld. Heel irritant eigenlijk. Ik probeerde ook een simpele Nokia mede af te laten gaan maar kwam tot de ontdekking dat twee van die telefoons te verwarrend is, en daardoor juist vermoeiender.

Vervolgens moet na een uur de muziek starten. Dit heb ik nog niet gerealiseerd. Dan, weer wat later barst het kabaal los val een trilelement dat tegen een bekken van een drumstel aanslaat, boven m'n hoofd hangend. Dit werkt al wel. Met een ram op een grote knop naast m'n bed kan ik dit snoozen. Voor de zekerheid laat ik me toch nog vaak wakker bellen door vrienden of familie. Maar misschien kan ik binnenkort weer echt zelfstandig wakker worden als het nodig is. Dat zal ook een gevoel van vrijheid geven, onafhankelijkheid.

De telefoon waarop ik meestal wakker gebeld word (wat dus minder vaak zal moeten voorkomen door invoering en werking van het weksysteem) is een ouder model, een T65 met drukknoppen en een echte tring. Naast m'n hoofdkussen, klinkt zo luid dat ik meteen wakker ben. Ik vraag altijd of de beller mij wil vertellen wat de reden is dat ik op moet staan. Zodat ik weet wat de reden is. De opgenomen weksignalen hebben hetzelfde idee. En nog presteer ik het vaak om zo lang mogelijk in bed te blijven liggen. Totdat ik amper meer tijd heb om de afspraak te halen.

Uitwerking

Hier volgt een overzicht van de onderdelen die in gebruik zijn of die ik nog moet gaan installeren. De iPhone, de wekker, de Minidisc speler en een tijdschakelaar. Bij de wekker is er wel één en ander soldeerwerk aan te pas gekomen, wat niet voor iedereen een alledaags klusje is. Ik zal in ieder geval omschrijven wat ik gemaakt heb, zodat iemand anders in uw omgeving, die ook kan solderen weet wat te doen. Ook bestaan er nog winkeltjes waar elektronica wordt gerepareerd waar ze het ook kunnen bewerkstelligen.

Voor de iPhone was het een aardig uitzoekwerkje. Eenmaal als bestand in de bibliotheek van de Muziek app (voorheen iTunes) is het verder heel eenvoudig. Bij het instellen van de wekker op de iPhone, via de Klok app, kun je een zo'n geluidsbestand kiezen. Ik heb gekozen voor een belgeluid (van die T65 telefoon hierboven) met daarop mijn stem en daarna 30 seconden stilte, anders blijft ie maar doorpraten waar je helemaal gek van wordt. Ik heb ingesteld "herhaal elke dag" en "sluimer aan". Met een andere smartphone dan een iPhone moet dit ook te realiseren zijn.

Jaren geleden kreeg ik de kans om een bijzondere wekker te kopen die de mogelijkheid heeft er een trilpad op aan te sluiten dat onder het hoofdkussen geplaatst kan worden, bedoeld voor slechthorenden. (Ook heeft de wekker hele grote cijfers, voor slechtzienden). Zo lang worstel ik al met de problematiek van het op tijd wakker zien te worden. Maar onder het hoofdkussen gaf het zulke harde trilling, alsof er een trein over je heen dendert, dat ik daar snel vanaf zag.

Maar enige tijd geleden kreeg ik van een vriend een kapotgeslagen bekken van een drumstel, om er iets mee te doen, wat dan ook. Na een tijdje zag ik de mogelijkheid om met het trilpad het bekken ook in trilling te krijgen! Een bulderend geluid. De wekker had ik aan de andere kant van de kamer geplaatst, zodat ik gedwongen was uit bed te komen. Het gebeurde echter dat ik vervolgens de hele wekker half in slaap helemaal uitzette, ik weer in slaap viel en de wekker daardoor helemaal geen effect had. Nu met de snoozeknop op het nachtplankje is de eerste keuze als de wekker afgaat om daar een ram op te geven, in je slaap zelfs. Met de snooze-functie blijft de wekker met het trillende bekken iedere zeg maar elke 8 minuten afgaan totdat ik er helemaal uit ben en het apparaat kan uitzetten.

Zoals te zien op de foto heb ik het bekken (doorsnede 45 cm) met magneten (en wat smeltlijm voor de zekerheid) boven mijn bed gehangen aan de achterkant van een kantoorkast. De trilpad met verlengd kabeltje zodanig erboven geplaatst dat wanneer deze in werking treedt hij gaat dansen op het bekken, wat een enorm kabaal geeft. Zodanig dat ik het nu nog niet gebruik, eerst wil ik namelijk de trilpad met een losse tijdschakelaar (en een relais, ter info) kunnen bedienen, zodat ik er zeker van ben dat het gevaarte nooit in werking zal kunnen treden wanneer ik niet thuis ben.

Wat is er mooier dan zo'n knop waar je half slapend en blindelings een ram op kunt geven in plaats van het in moeten drukken van een knopje op een wekker waarbij je ook nog eens goed moet kijken wat je doet? Het was wel even lastig om uit te zoeken hoe ik binnenin de wekker twee draadjes kon monteren, solderen, zodat deze externe snoozeknop zou gaan werken. Vooral omdat het een nogal dure wekker was en ik deze daarom absoluut niet mocht beschadigen. Maar omdat deze wekker zo groot is, vanwege het enorme display, (immers ook gemaakt voor slechtzienden), was er veel ruimte binnenin voor draadjes en een extra inbouw plugje aan de achterkant van het apparaat waarin een stekkertje past van het meterslange snoer dat leidt naar deze nieuwe snoozeknop. Deze heb ik vastgeschroefd op een plankje naast mijn bed, waarop ook de vaste telefoon staat. Het model wordt volgens mij niet meer verkocht. Onderaan bij downloads is hier meer informatie over te vinden.

Verdere ontwikkeling

Op dit moment nog niet gerealiseerd: de Minidisc speler/recorder. Na een aantal keer gewekt worden door de iPhone moet muziek gaan spelen. Niet van een mobieltje maar echt op goed volume van een stereo installatie. In het tv meubel staat al jaren een Minidisc speler niets te doen, wat moet je er nog mee? Volkomen uit de tijd. Zelden iets mee gedaan, gekregen van een vriend na het cd-tijdperk. Ik realiseerde me ineens dat op dit apparaat een knopje zit waarmee je kan bepalen wat het doet als de stekker in het stopcontact gaat, zoals de mogelijkheid van afspelen! Idee!! Dat zou werkelijk fantastisch zijn, in combinatie met een tijdschakelaar. Zo kan een weksysteem zich dus in alle richtingen blijven ontwikkelen. En dat je op een gegeven moment geheel zelfstandig je nest uit kan komen en op tijd op je werk kan zijn zonder hulp van buitenaf of dat je een nacht moet overslaan, nog erger.

Als alternatief bestaan er waarschijnlijk ook cd-spelers met zo'n play functie of je kunt een platenspeler gebruiken, die al opgestart klaarstaat en gaat spelen als er weer stroom op gezet wordt door de tijdschakelaar. Of je gebruikt iets anders als bron. Het grote nadeel van muziek als wekker op je telefoon is dat deze zich steeds herhaalt, plus dat het geluid dat uit de stereo komt vele malen beter klinkt. In het geval bij mij thuis gebruik ik de telefoon dus alleen voor ingesproken audiobestanden. Om de Minidisc te laten starten met afspelen heb ik dus een tijdschakelaar nodig. Daarnaast wil ik dus ook een tijdschakelaar gaan gebruiken om de trilpad van het bekken automatisch te kunnen uitschakelen, met behulp van een relais, zodat de kans uitgesloten zal zijn dat de bekkeninstallatie dus in werking zou kunnen treden op het moment dat ik niet thuis ben, wat een ramp zou zijn voor de buren.

Nadere toelichting

De iPhone speelt dus een zelfgemaakt geluidsbestand af, bijvoorbeeld een belletje, gevolgd door een stem die zegt: "Opstaan, medicijnen" en vervolgens een halve minuut stilte. Zonder deze stilte herhaalt de stem zich voortdurend waardoor je de wekker snel moet uitzetten, vreselijk om aan te horen, vooral je eigen stem. Die opnames maak ik met behulp van de app Dictafoon op de Mac. Zoiets moet met Windows ook zeker mogelijk zijn. Vervolgens importeer ik de bestanden in het gratis te downloaden programma Audacity (te vinden bij downloads) (Win, Mac, Linux), waarmee je redelijk makkelijk bewerkingen kan uitvoeren, zoals knippen, plakken, stilte toevoegen, volume aanpassen. Vervolgens kun je het geheel exporteren als mp3-bestand. Hierna importeer ik de track in de app Muziek (Mac, voorheen iTunes) en van daaruit zet ik het op de iPhone. Het is even oefenen. Eenmaal op de telefoon kun je met de app Klok de wekkers instellen en het geluidsbestand kiezen als weksignaal. Elk kwartier heb ik op de iPhone een wekker ingesteld, van 9:00 uur tot 12:00 uur, voor elke dag en steeds met de optie 'sluimer'. Nu nog met mijn eigen stem maar in de toekomst zo mogelijk iemand met een betere stem dan die van mij. Als ik een beetje wakker begin te worden van het geluid versta ik er overigens nog niets van. Kennelijk moet mijn interne woordherkenningsmodule dan nog opgestart worden. Na een half uurtje begin ik het te begrijpen. Als daarna de muziek aangaat, op een goed volume, moet ik écht wel begrijpen dat het tijd wordt om op te staan. Mocht dat niet lukken komt na een half uurtje het bekken met trilpad eroverheen. Overigens gebruik ik het weksysteem ook voor twee momenten in de avond dat ik op tijd mijn medicijnen moet innemen. Het weksysteem is zo eigenlijk een 24-uurs-ritme systeem geworden. (Wat ik een beetje hoop is dat ik zó gestructureerd raak door dit systeem, dat ik het op een gegeven moment niet meer nodig zal hebben. Maar ik denk dat dit net zo'n idee is als wanneer men zegt dat je ook prima zonder medicijnen kan, wat altijd zo lastig is, wat moet je er tegenin brengen?)

Nabeschouwing

Ik zou eerst eens bedenken wat je allemaal al in huis hebt om mee aan de slag te gaan, mocht een weksysteem je aanspreken. Het kan wel een beetje lastig zijn, realiseer ik me, om bijvoorbeeld draadjes aan wekkers te moeten solderen. Maar misschien heb je iemand in je omgeving die je daarmee kan helpen. Zelf denk ik dat mijn eigen weksysteem nooit echt af zal zijn. Misschien wen ik eraan waardoor ik toch weer blijf liggen op een gegeven moment, en aanpassingen nodig zijn. Wat kan zijn bijvoorbeeld alleen de muziek veranderen. Of de tijdstippen. Zeker in het begin moet je er denk ik niet teveel van verwachten. Maar door de open opzet blijven alle instellingen altijd makkelijk aan te passen.

Als jij nog tips hebt hoor ik het graag! Misschien iets voor deze webpagina. Of gewoon als je me wil laten weten dat je er iets aan hebt. Ik hoop dat dit verhaal voldoende inspiratie geeft voor het ontwikkelen van een eigen weksysteem.

Groet, en veel succes! Niels Vrijland, maart 2:20, "twee twintig", 2020!

Algemene tips

Laat van tevoren weten aan je afspraak dat je door onmacht te laat of misschien helemaal niet zou kunnen opdagen. Zelf zeg ik van tevoren alvast dat ze mij kunnen bellen als ik er bijvoorbeeld na een kwartier nog niet ben, en dat ik er dan in een half uurtje kan zijn. Mijn werkdagen beginnen om 13:00 uur, vanwege dit slaap/waak probleem, en dat is dus nog vroeg, gezien de pogingen om op tijd wakker te worden, tot een heel weksysteem te komen dus.
Elke dag hetzelfde patroon proberen aan te houden. Mocht het bijvoorbeeld heel laat worden toch proberen op dezelfde tijd op te staan. Ben je 's avonds al vroeg moe, dan zou ik toch proberen pas op de normale tijd naar bed te gaan. Net als het innemen van medicijnen op altijd hetzelfde tijdstip.
Mocht je een keer heel licht slapen kun je ervoor kiezen om in bed te blijven woelen, wat na een paar uurtjes nogal deprimerend kan voelen, maar ook kun je besluiten om gewoon iets te gaan doen, iets wat je leuk vindt. Lezen, schrijven, handvaardigheid. Voel je er in ieder geval niet rot over dat je een keer niet slaapt, kan gewoon gebeuren. Niemand is hetzelfde en iedereen heeft zijn eigen issues.
Veel water drinken. Het lukt me zelf nog niet zo goed maar ik probeer eraan te wennen dat ik altijd wat water bij me heb.
's Avonds niet een te zware maaltijd eten, althans ik slaap dan minder goed. Je maag moet dan hard werken terwijl je in bed ligt wat je wakker kan houden. Wat ik ontdekt heb is dat een stevig en gevarieerd ontbijt eigenlijk belangrijker zou moeten zijn dan een uitgebreide avondmaaltijd.
De wekker van je telefoon kun je dus ook gebruiken om je ook op andere momenten te laten waarschuwen dat je bijvoorbeeld medicijnen moet nemen, 's middags en 's avonds bijvoorbeeld. Zo krijg je een 24-uurs systeem.
Je hoort het weleens, maar het werkt echt, bij mij dan: Een uurtje voordat je gaat slapen de tv uitzetten. Ze zeggen dat alle beeldschermen uitmoeten maar de computer blijft hier aan, alleen al voor de muziek.
Zorg voor schone lakens, een niet te hoge temperatuur in de kamer en zet een raam open 's nachts.
Zelf val ik tegenwoordig makkelijker in slaap door naar de radio te luisteren op een iPad, de (nogal ingewikkelde) 'NPO Radio 1' app. Om dit te combineren met de wekfunctie voor de volgende ochtend ging op de één of andere manier niet. Ik hou het zelf met één functie per apparaat.
Héél harde muziek 's ochtends, zoals rock, zal denk ik geen zin hebben, dan ga ja al slapende uit bed en zet je het door irritatie uit, uit ervaring, ga je terug in bed en slaap je gewoon weer verder. Net als met het bekken in het begin, zonder de snoozeknop. Op zich niet zo erg maar dan is die wekmuziek vervolgens wel helemáál uit. Je kunt wel een playlist maken die met zachte muziek begint en steeds actiever wordt. Maar iedereen reageert natuurlijk anders op verschillende muziek.

Downloads en links

Download 20 ingesproken geluidsbestanden (zip bestand, 10,2 MB.)
Audacity, gratis te downloaden app om geluiden te kunnen bewerken (Win en Mac.)
Gimp, The Free & Open Source Image Editor. Teken/fotobewerkings app.
Sense Works ShakeAwake op Bol.com. Niet meer leverbaar.
Sense Works ShakeAwake handleiding.
Sense Works ShakeAwake wekker oorspronkelijk gekocht bij:
Vegro Thuiszorgwinkel Den Haag. Nu hebben ze een nieuwer model. Of hiervan de snooze knop ook is aan te passen weet ik niet. U zou hem kunnen aanschaffen, dit laten beoordelen door een elektronicus, en bij een nee eventueel retourneren.

website: vrijland.nl
contact